Meme Kanseri Nedir?
Meme kanseri, kadınları etkileyen en yaygın kanser türlerinden biridir. Göğüslerdeki kanserli hücreler çoğaldığında ve tümöre dönüştüğünde meydana gelir. Meme kanseri vakalarının yaklaşık %80'i invazivdir. Yani tümör, memeden vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Genellikle 50 yaş ve üzeri kadınları etkiler. Ancak 50 yaşından küçük kadınları da etkileyebilir . Nadiren erkeklerde de meme kanseri görülebilir.
Meme Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Kanser henüz erken evredeyken çoğu kişi herhangi bir belirti yaşamaz. Bu nedenle erken teşhisin ve düzenli doktor kontrollerinin önemi büyüktür. Hastalık özellikle daha ileri evrede olduğunda, birden fazla semptom kombinasyonuna sahip olabilir. Meme kanseri belirtileri şunları içerebilir:
- Genellikle ağrısız şekilde göğüste kitle veya kalınlaşma
- Memenin boyutunda, şeklinde veya görünümünde değişiklik
- Ciltte çukurlaşma, kızarıklık
- Meme ucunda veya meme ucunu çevreleyen deride değişiklik
- Meme ucundan anormal veya kanlı sıvı gelmesi
Anormal meme kitlesi olan kişiler, kitle ağrı yapmasa bile tıbbi yardım almalıdır. Çoğu meme kitlesi kanser değildir. Kanserli olan meme kitlelerinin küçük olduklarında ve yakındaki lenf düğümlerine yayılmadıklarında başarılı bir şekilde tedavi edilme olasılıkları daha yüksektir. Meme kanserleri vücudun diğer bölgelerine yayılabilir ve diğer semptomları tetikleyebilir. Genellikle, ilk tespit edilebilen yayılma yeri koltuk altındaki lenf düğümleridir ancak hissedilemeyen kanserli lenf düğümleri olması da mümkündür. Zamanla kanserli hücreler akciğerler, karaciğer, beyin ve kemikler gibi diğer organlara yayılabilir. Bu bölgelere ulaştıklarında kemik ağrısı veya baş ağrısı gibi yeni kanserle ilgili semptomlar ortaya çıkabilir.
Meme Kanserinin Erken Belirtileri Nelerdir?
Durum göğüslerinizi farklı şekillerde etkileyebilir. Bazı belirtiler, çok belirgindir. Ancak, meme kanseri fark edilebilir belirtilere neden olmayabilir. Erken belirtiler genellikle aşağıdaki şekillerde kendini gösterir:
- Göğüslerin boyutunda, şeklinde veya konturunda değişiklik
- Bezelye kadar küçük hissedilebilen kitle ya da yumru
- Adet döngüsü boyunca göğüste veya koltuk altında kalan bir kitle veya kalınlaşma
- Meme ucunun görünümünde veya hissiyatında bir değişiklik
- Meme ucunda çukurluk, buruşuk, pullu veya iltihaplı görünüm
- Cildin altında mermer benzeri sertleşmiş bir bölge
Memede kitle oluşumu da dahil olmak üzere bu belirtiler, çok yaygındır. Başka hastalıklardan da kaynaklanabilir. Belirtilerin olması kesin olarak meme kanseri olduğunuz anlamına gelmez. Ancak memede hissedilen herhangi bir değişiklik durumunda hekime görünmeniz önemlidir. Eğer belirtileriniz kanserden kaynaklanıyorsa, erken teşhis tedaviyi kolaylaştırabilir.
Meme Kanseri Neden Olur?
Araştırmacılar, riskini artıran bazı unsurlar bulsa da çoğu meme kanserinin kesin nedeni bilinmez. Riski artıran unsurlar arasında hormonlar, yaşam tarzı seçimleri gibi etkenler yer alır. Ancak hiçbir faktörü olmayan bazı kişilerin neden kansere yakalandığı, ancak risk faktörü olan diğerlerinin neden asla yakalanmadığı net değildir.
Doktorlar, meme kanserinin meme dokusundaki hücrelerin içindeki DNA'nın değişmesiyle başladığını bilir. Bir hücrenin DNA'sı, hücreye ne yapması gerektiğini söyleyen talimatları içerir. Sağlıklı hücrelerde DNA belirli bir oranda büyüme ve çoğalma talimatları verir. Talimatlar hücrelere belirli bir zamanda ölmelerini söyler. Kanser hücrelerinde DNA değişiklikleri farklı talimatlar verir. Değişiklikler, kanser hücrelerine hızla çok daha fazla hücre üretmelerini söyler. Kanser hücreleri, sağlıklı hücreler ölecekken yaşamaya devam edebilir. Bu çok fazla hücreye neden olur. Hücreler, tümör adı verilen bir kitle oluşturabilir. Tümör sağlıklı vücut dokusunu istila edip yok etmek için büyüyebilir. Zamanla kanser hücreleri parçalanabilir ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Kanser yayıldığında buna metastatik kanser denir.
Meme kanserine yol açan DNA değişiklikleri çoğunlukla süt kanallarını kaplayan hücrelerde meydana gelir. Bu kanallar sütü meme ucuna taşımak için tasarlanmış tüplerdir. Kanallarda başlayan meme kanserine invaziv duktal karsinom denir. Meme kanseri ayrıca süt bezlerindeki hücrelerde de başlayabilir. Lobüller adı verilen bu bezler, anne sütü üretmek için tasarlanmıştır. Lobüllerde oluşan kansere invaziv lobüler karsinom denir. Memedeki diğer hücreler kanser hücrelerine dönüşebilir. Ancak bu yaygın değildir.
Meme Kanseri Türleri Nelerdir?
Hekimler, tedaviye mümkün olan en az yan etkiyle devam etmek ister. Bu sebeple de kanser türlerini ve alt türlerini belirler. Yaygın meme kanseri türleri şunlardır:
- İnvaziv (infiltre edici) duktal karsinom (IDC): Bu kanser, süt kanallarında başlar ve yakındaki meme dokusuna yayılır.
- Lobüler meme kanseri: Bu meme kanseri, göğüsteki süt üreten bezlerde (lobüller) başlar ve sıklıkla yakındaki meme dokusuna yayılır.
- Duktal karsinoma in situ (DCIS): IDC gibi, bu meme kanseri de süt kanallarınızda başlar. Aradaki fark DCIS'nin süt kanallarınızın ötesine yayılmamasıdır.
Daha az görülen meme kanseri türleri şunlardır:
- Üçlü negatif meme kanseri (TNBC): Bu invaziv kanser agresiftir ve diğer meme kanserlerine göre daha hızlı yayılır.
- İnflamatuar meme kanseri (IBC): Bu nadir, hızlı büyüyen kanser, göğüste döküntü gibi görünür.
- Memenin Paget hastalığı: Meme ucunun derisini etkiler ve döküntü gibi görünebilir. Tüm meme kanserlerinin %4'ünden azı memenin Paget hastalığıdır.
Meme Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Meme kanseri teşhisi için yetişkin kadınların rutin aralıklarla meme muayenesi ve taraması yaptırması önemlidir. Doktor, meme kanserine dair olası belirtilerin araştırılması gerektiğini düşünürse veya meme taramasından anormal sonuçlar çıktıysa ek tahliller isteyebilir. Bunlar şunları içerebilir:
- Meme muayenesi
- Meme röntgeni (mammogram)
- Meme ultrasonu
- Meme kanserini test etmek ve meme kanseri hücrelerinde belirli proteinleri aramak için genellikle bir iğne kullanılarak küçük bir hücre örneği alınması (biyopsi)
Meme Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?
Meme kanseri için uygulanacak tedavi türe, yayılıma göre değişebilir. Kadınlarda ve meme kanseri olan kişilerde meme kanserinin ana tedavisi genellikle cerrahidir. Diğer yaygın tedaviler arasında kemoterapi, radyoterapi, hormon tedavisi (hormon tedavisi) ve hedefli ilaçlar ve immünoterapi bulunur.
Meme Kanseri Risk Faktörleri Nelerdir?
Ebeveynlerden, kardeşlerden veya çocuklardan biri meme kanserine yakalanmışsa, meme kanseri riski artar. Ailede genç yaşta meme kanseri olma öyküsü varsa risk daha yüksektir. Yine de meme kanseri teşhisi konulan çoğu kişinin ailesinde hastalık öyküsü yoktur. Bunların yanı sıra meme kanseri risk faktörleri şöyle sıralanabilir:
- Eğer bir göğüste kanser görüldüyse, diğer göğüste de görülme riski artar.
- Bazı meme rahatsızlıkları, meme kanseri riskinin daha yüksek olduğunun belirteçleridir. Bu rahatsızlıklar arasında LCIS ve memenin atipik hiperplazisi bulunur. Bu rahatsızlıklardan birini tespit eden bir meme biyopsisi yaptırdıysanız, meme kanseri riskiniz artmıştır.
- Adet döneminizi 12 yaşından önce başlatmak meme kanseri riskinizi artırır.
- 55 yaşından sonra menopoza girmek meme kanseri riskini artırır.
- Kadınların meme kanserine yakalanma olasılığı erkeklerden çok daha fazladır. Herkes bir miktar meme dokusuyla doğar, bu nedenle herkes meme kanserine yakalanabilir.
- İlk çocuğunuzu 30 yaşından sonra doğurmak meme kanseri riskini artırabilir.
- Bir veya daha fazla kez hamile kalmış olmak meme kanseri riskini azaltır. Hiç hamile kalmamış olmak riski artırır.
- Meme kanseri riski yaş ilerledikçe artar.
- Meme kanseri riskini artıran belirli DNA değişiklikleri ebeveynlerden çocuklara geçebilir. En bilinen değişiklikler BRCA1 ve BRCA2 olarak adlandırılır. Bu değişiklikler meme kanseri ve diğer kanserlere yakalanma riskinizi büyük ölçüde artırabilir. Ancak bu DNA değişikliklerine sahip olan herkes kanser olmaz.
- Menopoz semptomlarını kontrol etmek için belirli hormon tedavisi ilaçları almak meme kanseri riskini artırabilir.
- Obezitesi olan kişilerde meme kanseri riski daha yüksektir.
- Çocukken veya genç yetişkinken göğsünüze radyasyon tedavisi aldıysanız, meme kanseri riskiniz daha yüksektir.
Meme Kanserinden Korunma Yolları Nelerdir?
Araştırmalar, yaşam tarzı değişikliklerinin, yüksek risk altındaki kişilerde bile meme kanserine yakalanma şansını azaltabileceğini gösteriyor. Meme kanserinden korunma yolları şu şekilde sıralanabilir:
- Sağlıklı bir kiloda kalmaya özen gösterin.
- Fiziksel aktivite sağlıklı bir kiloda kalmanıza yardımcı olabilir. Bu da meme kanserini önlemeye yardımcı olur. Bu yüzden daha fazla hareket etmeye ve daha az oturmaya çalışın. Çoğu sağlıklı yetişkin haftada en az 150 dakika orta düzeyde aerobik egzersiz yapmayı hedeflemelidir. Veya haftada en az 75 dakika yoğun aerobik egzersiz yapmayı deneyin.
- Bebeğiniz varsa, emzirme meme kanserini önlemede rol oynayabilir. Ne kadar uzun süre emzirirseniz, koruyucu etki o kadar büyük olur.
Bunların yanı sıra göğüslerinizin görünümünde veya hissiyatında herhangi bir değişiklik fark ederseniz, durumu doktorunuza hemen bildirin. Örneğin, yeni bir yumru hissederseniz veya cilt değişiklikleri görürseniz bir kontrol yaptırın. Ve sağlık uzmanınıza tıbbi geçmişinize göre mamografi ve diğer tarama testlerine ne zaman başlamanız gerektiğini sorun.
MAMOGRAFİ KETEM BİRİMLERİNDE ÜCRETSİZ ÇEKİLMEKTEDİR.